Bipolar bozukluk nedir, çevresel ve içsel faktörlerden dolayı meydana gelebilen ve nasıl ortaya çıktığına dair kesin bilgilerin toparlanamayan manik depresif bozukluk olarak da bilinen psikolojik bir rahatsızlıktır. bipolar bozukluk tedavisi Çevresel faktör olarak kişinin zaman geçmişinde en geriye gidecek olursak; kişinin anne ve babasındaki genetik yatkınlık oldukça etkili bir faktördür. Diğer bir çevresel faktör ise kişinin çocukluğundan itibaren rahatsızlık görülmeye başlanan döneme kadar yaşadığı olaylardır. Bahsedilen bu ikisinin totali ise kişide içsel süreçler yani düşünsel süreçler doğurur. Bipolar bozukluk nedir
Bipolar bozukluğun nasıl meydana geldiğine dair kesin ve net olgular yoktur. Çünkü her bireyde meydana geliş öyküsü oldukça farklıdır. Genellikle uzun süreli yaşanan psikolojik krizler, bunalımlar ile birlikte çevresel faktörler bir araya geldiğinde meydana psikolojik rahatsızlık çıkma ihtimali artar. Birey kendi psikolojik dengesini bulabilmek adına önce içsel süreçler yaşar ve bu süreçler kişiden kişiye farklı olarak gelişmektedir.
İki uçlu (bipolar) bozukluklar birçok epizod ve forma bölünmektedir. Psikolojik rahatsızlıkların tanı kriterlerinin baz alındığı DSM-5 kitapçığında, bipolar bozukluğun üç formu bulunmaktadır.
- Bipolar Bozukluk 1
- Bipolar Bozukluk 2
- Siklotimik Bozukluk
Sıralanan rahatsızlıkların birbirinden ayrılmasındaki en önemli faktör mani ve depresyon dönemlerinin farklı olarak yaşanmasıdır. Kimi bipolar bozukluğunda manik epizod tek ve kısa süreli belirti olarak yaşanırken kiminde depresyon tek ve uzun süreli belirti olarak yaşanıyor.
Bipolar Nedir?
Bu bozukluk Türkçe’de iki uçlu bozukluk olarak adlandırılır çünkü çoğu insan, mani yaşadıktan sonra hayatı boyunca depresyon deneyimler. Mani ve depresyon ise iki karşı kutup olarak birbirinden ayrı durmaktadır. Duygu ve davranışları, uçlarda olacak şekilde farklı zaman ve belirtiler ile normal dışı yaşamak bipolar nedir sorusunu karşılamaktadır. Depresyon belirtilerini birçok kişi tahmin etmektedir. Ancak mani kısmını daha az kişi bilmektedir.
Mani durumunda yoğun ve taşkın bir duygu ya da asabiyetin diğer belirtilere baskın olarak eşlik ettiği görülür. Kişilerin manik dönem boyunca, eski benlikleri ile kıyaslandığında alışılmadık bir biçimde düşündükleri, davrandıkları görülür. Manik epizod içerisinde olan bir kişi yüksek sesle sürekli akışkan biçimde konuşma yapabilir. Zaman zaman sözcük oyunları, şakalar, kafiyeleri çok hızlı biçimde gerçekleştirebilir ve o kişinin lafını bölmek neredeyse imkansızdır. Manik epizod içerisinde olan kişinin en yaygın ve spesifik belirtisi uçuşan düşüncelerinin olmasıdır.
Mani sırasında kişinin kendine olan güveni çok yüksektir. Trafikte, ikili ilişkilerde, harcamalarında hiç sınır tanımayan davranışları olabilir. Bu davranışlar önce kendisine sonra çevresine zarar verebilecek davranışlar olabilmektedir. Durumun en kötü yanı ise kişi, bu durumun farkında olmayabilir. Farkında olmayan manik epizod içerisindeki bir kişi durdurulmaya çalışıldığında şiddetli şekilde öfkelenebilir. Mani, birkaç gün sürebilir ve kişi bu süre içerisinde neredeyse hiç yatağa girmez, girse de uyuyamaz. Manik epizod 2 gün sürebilmektedir.
Belirgin bir biçimde taşkın ya da asabi duygudurumu mani olarak yaşanırken, bu durumun daha aşağısında ve normalinde yaşanan duruma da hipomani denir. Hipomanide ciddi sorunlar görülmez. Yüksek enerji, yüksek sosyal aktivite ve üretken hissedilebilir.
Yukarıda sıralanan 3 farklı bipolar bozukluğun birbirinden ayrımı şöyle olmaktadır:
Bipolar bozukluk 1, tanı kriteri için kişinin hayatı boyunca bir tek manik epizod geçirmiş olması yeterlidir. Bipolar bozukluk 2 tanısı için kişi, en az bir kez baskın depresif epizod ile birlikte en az bir kez hipomani epizodu yaşamış olmalı. Siklotimik bozukluk, siklotimi olarak da adlandırılır. Süreğen depresif bozukluğun stabil şekilde görülmesi ile hafif depresyon ve hafif mani belirtileri görülmektedir. Daha iç içe süren üzgün, yetersiz, kaçınmacı ve uykucu davranışların yanında taşkın, durdurulamaz, sosyal olarak sınırlandırılamayan ve az uyuyan bir davranış sergilenebilir.
Bipolar Bozukluk Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Bipolar bozuklukları olanların yarısından fazlasında belirtilerin 25 yaşından önce başladığı tespit edilmiştir. Ayrıca çocuklar ve ergenler arasında görülme sıklığının arttığı saptanmıştır. Bipolar bozuklukların kadınlar ve erkekler arasında eşit oranda ortaya çıktığı ancak kadınlarda depresif epizodların erkeklerden daha sık yaşandığı görülmektedir. Bipolar bozukluk tanısı almış kişilerin 2/3’ünde anksiyete bozukluğu ve 1/3’ünde madde kullanımı öyküsünün bulunduğu görülmektedir.
Psikiyatrik-psikolojik rahatsızlıklar kişiden kişiye farklı olarak gelişir ve evrilir. Ortaya çıkan bipolar bozukluklar genetik faktörler gibi çevresel ve içsel süreçlerden dolayı beyin kimyasında değişimin meydana geldiği hastalıktır. Dolayısı ile her kişinin görmesi gereken Bipolar bozukluk tedavisi programı farklı olabilir. Çünkü müdahale edilmesi gereken alan ilaçlar yolu ile direkt beyin fonksiyonları olabilirken, kişinin ihtiyacı olan psikolojik müdahale de olabilir.
